Jest to nabycie praw i obowiązków majątkowych po śmierci spadkodawcy. Spadkobiercy są wyznaczeni w testamencie (wyrażenie woli spadkodawcy) lub na podstawie przepisów prawnych.

Instytucja dziedziczenia podlega prawu spadkowemu (Kodeks cywilny z 23 kwietnia 1964 r.).

Dziedziczenie testamentowe jest wyrażeniem woli spadkodawcy w kwestii posiadanego majątku
i jest ważniejsze pod względem prawnym, niż ustawowe.

Według Kodeksu cywilnego dziedziczenie ustawowe może dotyczyć części albo całego spadku.

Z dziedziczeniem ustawowym części spadku mamy do czynienia, gdy do tej części nie został wyznaczony spadkobierca lub ktokolwiek z osób wymienionych w testamencie nie chce lub nie może być spadkobiercą (dotyczy to zwłaszcza osoby uznanej za niegodną dziedziczenia).

Dziedziczenie ustawowe całości spadku ma miejsce, jeśli spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci oraz współmałżonek spadkodawcy. Podział pomiędzy nimi jest w równych częściach, ale z zastrzeżeniem, że część która jest przynależna współmałżonkowi nie może wynieść mniej, niż ¼ całości spadku.

W przypadku śmierci dziecka spadkodawcy jego udział przypada w równych częściach jego dzieciom bądź dalszym osobom powołanym do spadku, jeśli spadkobierca dzieci nie posiada.

Jeśli spadkodawca nie posiada żyjących krewnych wówczas spadek przechodzi na rzecz gminy
lub Skarbu Państwa.

Testamenty zwykłe:

• własnoręczny – wyrażenie woli spisane odręcznie z podaną datą i podpisem.
• w formie aktu notarialnego – ostatnią wolę spisuje się u notariusza, który weryfikuje zgodność z przepisami i spełnienie wymogów formalnych.
• alograficzny – wola wyrażana ustnie w obecności urzędnika (wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego) w obecności dwóch świadków. Nie jest możliwy w przypadku osób głuchych lub niemych.

Testamenty szczególne (sporządzane jeśli istnieje możliwość szybkiej śmierci spadkodawcy
lub gdy zachowanie standardowej formy jest niemożliwe lub bardzo trudne):

• ustny
• podróżny
• wojskowy

Zmianę testamentu można wykonać poprzez napisanie nowego z zaznaczeniem, że poprzedni testament traci ważność. Można również zniszczyć nieaktualny testament, pozbawić go cech ważności lub zrobić zmiany, które świadczą o zmianie woli spadkodawcy.

Wydziedziczyć można osoby, które nie utrzymują kontaktu ze spadkodawcą, naruszają obowiązki rodzinne lub dokonały umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo obrazy czci spadkodawcy lub bliskiej mu osoby.

Należy to zrobić w testamencie, podając rzeczywiste powody wydziedziczenia i dokładnie należy określić, kogo wydziedziczenie dotyczy.

Wydziedziczenie pozbawia zstępnych, współmałżonka oraz rodziców prawa do zachowku. Jeżeli jest to osoba trwale niezdolna do pracy lub małoletnia, wówczas przysługuje mu zachowek
w wysokości 2/3 wartości tego, co otrzymałby przy dziedziczeniu z mocy ustawy, w innym przypadku połowa.

Wyłączenie od dziedziczenia następuje wtedy, gdy spadkodawca nie uwzględnił w testamencie małżonka, zstępnych lub rodziców. Osobom tym przysługuje prawo do zachowku.